Wzorzec a raczej wzorce tazy można znaleźć na mojej stronie internetowej. Pozwólcie, że wytłumaczę co czym jest i skąd pochodzi.
Pierwszym tekstem, który może uchodzić za pierwowzór pierszego wzorca tazy jest tekst napisany przez A.A. Słudskiego w latach 30 XX w. Tekst ten został później jeszcze opublikowany w latach 60 XX w. z poprawkami. Tradycyjnie nie nazywa się tego tekstu "wzorcem" ale właśnie "eksterierem tazy".
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55602" target="_blank" target="_blank
Kolejnym tekstem, ważnym historycznie, ale już o mniejszym znaczeniu w hodowli tazy jest fragment książki E. I. Szereszewskiego. W tej książce, pt. "Charty i polowanie z nimi" autor omówił zasady odchowu, hodowli, szkolenia chartów w ogóle oraz wszystkie rasy występujące na terenie ówczesnego ZSRR w szczególe. Wśród tych ras, omówił tazy:
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55601" target="_blank" target="_blank
Kolejnym tekstem jest wzorzec tazy z czasów ZSRR, przetłumaczony przez naszą forumową Miuti, czyli Jadwigę Szyposz z Krakowa:
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55600" target="_blank" target="_blank
Przegląd wzorców kontynuować można zaglądając do wzorca uzbeckiego. Jest to nazwa raczej umowna. Wynika z tego, że po rozpadzie ZSRR do rasy tazy przyznali się Kazachowie, Uzbecy i Turkmenii. Z tych trzech narodów tylko Uzbecy podeszli do sprawy systemowo; przejrzeli wzorzec z czasów ZSRR i dokonali kilku poprawek - np. uznali, że jest kazachsko-uzbecki typ tazy, podkreślili różnicę tazy turkmeńskiego itp. Dzięki temu nieco unowocześniony wzorzec mógł zostać wykorzystany do oceny psów w ringu. Uzbecy szybko nawiązli kontakty z Rosyjską Federacją Kynologiczną, która uznała, że jest to dla niej wzorzec obowiązujący. Zwyczajowo wzorzec ten stał się podstawą do oceny i hodowli tazy w ostatnich latach we wszystkich krajach, gdzie tazy jest uznany, z wyjątkiem Kazachstanu. Tekst wzorca:
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55599" target="_blank" target="_blank
Kolejnym obowiązkowym tekstem dla osób zainteresowanych tazy jest wzorzec napisany przez K. Płachowa i A. Szlestową. Ten wzorzec opisuje tazy w sposób bardzo dokładny, jest niemal komentarzem do wzorca. Jest to jednak wzorzec, który miał cele nieco inne niż kynologiczne. K. Płachow postanowił rozpropagować rasę, założyć wielkie hodowle i w ciągu kilku-kilkunastu lat doprowadzić do konsolidacji jednego typu tazy, który miałby być zarejestrowany w FCI pod nazwą "kazachski tazy" - jako oddzielna rasa. Na tę działalność próbował pozyskać fundusze, a żeby je pozyskać musiał przedstawić dokładny cel pracy hodowlanej i ten tekst jest prawdopodobnie jednym z tych punktów. Mimo że nie był, nie jest i nie będzie to tekst obowiązujący w hodowli, daje szeroki pogląd na to, czym tazy ma być, choćby w założeniu tego właśnie biologa. Tekst:
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55598" target="_blank" target="_blank
W 2007 r. został w Kazachstanie opracowany ostateczny wzorzec tazy. Opracował go Krajowy Klub Tazy i w styczniu wzorzec został ogłoszony na oficjalnej stronie związku kazachskiego. Niestety wskutek waśni w tej organizacji, wzorzec wciąż ma nikłe zastosowanie, nie jest zaakceptowany nigdzie poza Kazachstanem, choć to akurat ten kraj ma potencjał i możliwości promowania rasy i jej późniejszą rejestrację w FCI. Wzorzec napisany już jest "na modłę" FCI, choć jej autorzy przyznają, że odwoływali się do pierwowzoru - "Eksterieru tazy" Słudskiego.
http://www2.tulpar.pl/news_view.php?tpl=286&nid=55597" target="_blank" target="_blank
Warto także wyjaśnić różne nazwy pojawiające się we wzorcach. "Tazy" jako nazwa pierwotnie oznacza "chart". Gdy w latach 40 XX w. Ministerstwo Rolnictwa ZSRR wydało rozporządzenie, by każda z republik miała swoją rasę, problem pojawił się w republikach azjatyckich, gdyż ich psy nie różniły się zanadto. Dlatego ujęto wszystkie charty w typie tazy jedną nazwą = "chart środkowoazjatycki", dodając na końcu "tazy". Nazwa "śrdokowoazjatycki" jest zatem nowa, pochodzi z czasów sowieckich. Nie akceptują tej nazwy Kazachowie, także z powodów strategicznych - tzn. chcą być jedynym krajem pochodzenia, podkreślając, że jest to "kazachski tazy".
Jednakże z tego względu, że najważniejszy wzorzec uzbecki raczej dąży do ujęcia poopulacji tazy w jedność, wydaje się ze wszech miar rozsądne przyjęcie nazwy "środkowoazjatycki". Również ze względu na to, że czasem saluki nazywane są tazy, wydaje się praktyczne stosowanie nazwy wyraźnie odróżniającej te dwie bliskie rasy.