Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Moderatorzy: kuba94, kuba94

Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Postprzez tulpar » piÄ…tek, 8 sierpnia 2008, 20:07

Tekst jest częścią artykułu, który opracowywuję z nadzieją na publikację w czasopismach kynologicznych. Opracowany jest na podstawie książki W.A. Markowa - "Jagdterrier, tazy - wybór rasy, szczeniaka, przygotowanie do polowania, próbom oraz zawodom"

Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne
Marcin BÅ‚aszkowski

Dla tazy, jak i dla innych ras chartów orientalnych charakterystyczne jest samodzielne zdobywanie zwierza. To, co je wyróżnia i to, co spwodowało, że selekcja w hodowli tych psów poszła wyjątkowym torem przyczyniając się do specyficznego ich wykorzystania w polowaniach, to fakt, że poza wzrokiem, używają węch, co nie jest właściwe chartom. Tazy po znalezieniu świeżego śladu zwierzyny, idzie po nim, dociera do ukrycia i wtedy dopiero goniąc posługuje się wzrokiem. Potrafi również posługiwać się węchem podczas pogodni w lesie, czy też w zaroślach. Są połączeniem zwinności i wytrzymałości. Charty tazy mają zdolność aportowania niedużych zwierząt albo oczekują, w pobliżu ofiary, na myśliwego.

W odróżnieniu do chartów europejskich, charty orientalne nie rozrywają zdobyczy. Jest to ważna cecha dla obszaru kulturowego, z któej wywodzi się tazy. Markow zestawia ze sobą charty europejskie i azjatyckie na tej płaszczyźnie i jako główną przyczynę powstania tej cechy podaje fakt, że charty europejskie były wykorzystywane do polowania dla przyjemności, a myśliwi podążali za nimi na koniach. Natomiast charty orientalne najczęściej polowały po to, by faktycznie zdobyć pożywienie dla właściciela. Jako że islam nie zezwala na spożywanie zwierząt zabitych przez inne zwierzęta, charty nie mogły rozszarpywać dziczyzny.

Chart środkowoazjatycki porusza się przyspieszonym kłusem, co przypomina ruch hieny.
Przewaga biegu tazy polega na tym, że tazy biegnie ekonomicznym przyspieszonym kłusem. U chartów zachodnich nie ma czegoś takiego, bo nikt ich w tym kierunku nie hodował. Różnica jest także w fizjologii. U chartów wschodnich w porównaniu z chartami zachodnimi jest znacznie więcej mięśni czerwonych. Jest to konieczne, ponieważ charty wschodnie muszą biec za zwierzyną na znacznie dłuższej odległości. Jest to także widoczne w budowie brzuśćców mięśni ? u chartów azjatyckich mięśnie są płaskie, mało widoczne przez skórę, inaczej niż u greyhounda, czy whippeta. Z powodu ogromnego wysiłku, jako podczas długich polowań wykonuje tazy, jego klatka piersiowa powinna być bardziej pojemna, często mawia się, że jest bardziej beczkowata.

Zazwyczaj charty tazy wykorzystuje się do polowania na zające, lisy, dzikie koty, tchórza, borsuka, bobaka, sarnę, bażanta, kaczki, jednota, szopa pracza, szakala, a nawet dzika. Jednakże ze względu na zdolność pracy węchem, tazy jest psem niemal uniwersalnym i można go wykorzystać jako psa gończego. Wówczas myśliwi stoją na ambonach, wpuszczają w las tazy i strzelają do zajęcy. Oczywiście poza tym, że tazy wykazują się wówczas jak psy gończe, jako charty wyłapują zwierzynę w pogoni.

Dla zwiększenia efektywności polowania, myśliwi łączą je z psami gończymi, czy też norowcami.
W przypadku połączeniu polowania z tazy z polowaniem z gończym uzyskuje się bardzo dobre rezultaty, gdyż tazy szybko uczy się rozumieć szczekanie gończego i reaguje adekwatnie do komunikatów. Tazy może ustępować pola gończemu w poszukiwaniu i wypłaszaniu zwierzyny, łapiąc ostatecznie ofiarę.

Polowanie z chartami zachodnimi w terenie leśnym jest trudne lub prawie niemożliwe. Charty te polują jedynie wzrokiem i gdy zwierzyna zbliża się do miejsc, gdzie mogłaby się ukryć, charty zachodnie zwiększają prędkość, by ją złapać. W ten sposób często uderzają o drzewa lub inne przeszkody, ulegając kontuzji. Tazy natomiast, obdarzone dobrym węchem, gdy zwierzyna o niskim wzroście biegnie w kierunku zarośli lub wysokiej trawy, działa dokładnie odwrotnie ? instynktownie wiedząc, że jemu jest łatwiej poruszać się na długich łapach w wysokiej trawie niż , dla przykładu, zającowi zwalnia - bo wkrótce odnajdzie zwierzę węchem. Tazy raczej nie próbuje złapać zająca w lesie, ale biegnie obok niego w odległości 3-5 m. Jeśli zna teren, na którym w danym momencie poluje, próbuje nakierować zwierzynę na teren pusty, wybiega przed nią i stara się ją złapać, gdy ta wybiega z lasu. Polowanie na lisa wygląda podobnie, z tą jedynie różnicą, że pies trzyma się od niego na 1-3 metra. Jeśli na przestrzeni 300 metrów, lis nie odnajdzie swojej nory, to prawie na pewno zostanie schwytany. Jeśli tazy zna okolice i nory, łapie lisa dość szybko, nie pozwalając mu do nory dobiec. Jeśli na pierwszych 150 metrach, w przybliżeniu, zając nie zostanie złapany, to prawdopodobnie polowanie przeniesie się na otwartą przestrzeń. Tazy trzymają się od niego w odległości około 100 metrów, pozwalając, ?uciec? zającowi. Zając może jednak uciekać jedynie na odległość 1,5-3 kilometry i musi odpocząć, wtedy zbiega z drogi i chowa się w trawę. Tazy ?czując? zmęczenie zająca zbliżają się w końcu pościgu na odległość 30-50 m, a gdy on schowa się w trawę, łowią go i albo aportują, albo próbują przyprowadzić myśliwego na miejsce, gdzie leży zdobycz, biegając pomiędzy nim a zdobyczą. Jeśli ktoś inny niż właściciel psa, będzie próbował podnieść zdobycz, pies będzie szczekał i próbował ją odebrać. Taką osobę tazy zapamiętają na długo i gdy tylko się pojawi, natychmiast będą na nią szczekać. Gdyby się tak stało, że ktoś inny niż właściciel psa weźmie zdobycz na oczach psa, a ów myśliwy nic nie zrobi, to z czasem tazy będzie szczekał jedynie zawiadamiając fakt złowienia zwierzęcia, ale nie będzie prowadził do miejsca, gdzie ono leży, chcąc je ukryć przez intruzami. To zachowanie, uważane za korzystne, także podlega utrwaleniu przez szkolenie ? poprzez odbieranie zdobyczy i odganianie psa, stara się go nakłonić do utajenia miejsca przebywania zwierzyny. To z kolei łączy się z kolejnym zachowaniem ? gdy tazy w końcu wskaże właściwe miejsce myśliwemu, ten natychmiast chowa zdobycz do plecaka pokazując psu nawet kilkakrotnie miejsce jej przebywania. Po takich próbach, pies będzie przynosił zdobycz do właściciela, żeby schował ją do plecaka. Bardzo interesującą cechą chartów środkowoazjatyckich jest to, że nie interesują się one cudzą zdobyczą, może się to zdarzyć jedynie w przypadku młodych psów, którym wystarczy kilka lekcji, by pohamować te zachowania. Lekcje polegają na tym, że pozorant trzyma zdobycz, a gdy tazy próbuje mu ją ukraść trąca go prętem, a właściciel mówi głośno ?Fe?.

Powyżej opisane zachowania ukazują kolejną różnicę między chartami europejskimi a tazy. - Chart rosyjski jest przede wszystkim zainteresowany zdobyczą, tazy zdobyczą oraz tym, żeby dostał ją jej właściciel. Dopiero wówczas, gdy właściciel nie wykorzysta tej cechy, to tazy będzie polować dla siebie.

Tazy jest psem łowczym i dla niego kwestią zasadniczą jest to, czy jest szansa złapania zdobyczy. Może iść za śladem świeżym, nawet jeśli zdobycz znajduje się w odległości 500-1000 metrów, jednak bieganie po śladzie dla samego biegania nie leży w jego naturze. Inną ciekwą cechą tazy jest to, że jeśli ślad jest stary, ale mimo to myśliwy ruszy po nim, to chart ten będzie prowadził nawet przez 10-15 kilometrów.

Charty środkowoazjatyckie są wyśmienitymi psami do polowania na konkretny rodzaj zwierzęcia, co jest przydatne dla przykładu w odłowie nadmiernej populacji lisów, szakali, czy dzikich kotów. W takim przypadku nie wolno ich łączyć z innymi rasami psów, by nie prowokowały do innych działań.

Sposób, w jaki tazy porozumiewają się z właścicielem, jest o tyle skomplikowany, co fascynujący. Bardzo barwnie opisał zespół zachowań tazy Markow w swojej książce. Pisze, że podczas polowania tazy ani nie szczekają, ani nie medają ogonem. Jeśli tazy podbiega do myśliwego, obieguje go dookoła i głośno stąpa, oznacza to, że w odległości do 300 metrów nie ma niczego ciekawego a pies sprawdza, czy właściciel jest na swoim miejscu. Jeśli wracają z przechadzki i nie zbliżają się do myśliwego, zatrzymując się w odległości około 30-50 metrów, a nawet i dalej, stoją bokiem, naprężone, odbiegają wciąż w tym samym kierunku, oznacza, że chcą zwrócić właściciela. Jeśli są pewne, że zdobyły uwagę, zrywają się w jednym kierunku szybkim kłusem, co oznacza, że ruszają w kierunku zwierzyny. Jeśli opuszczają nos do ziemi a potem biegną na przemian opuszczając głowę do ziemi i podnosząc ją, znaczy że poczuły zająca. Jeśli zachowują się podobnie, ale patrzą w kierunku drzew, oznacza, że poczuły bażanta, kota. Jeśli odbiegają i przybiegają nie podchodząc do myśliwego i robią tak 2-3 razy, oznacza to, że znalazły jakąś norę, którą same nie mogą opracować i potrzebują pomocy myśliwego. Jeśli wrócą po pogoni, patrzą ?zawstydzone? na boki, obracają się w odległości 1-2 metra od właściciela, oznacza, że nie zdołały złapać zwierzęcia. Jeśli natomiast przybiegną i dumnie trzymają głowę w górze i dochodząc do myśliwego na 3-5 m, odbiegają od niego na 15-20 m, oznacza, że zwierzę jest złowione i prowadzą do niego. Gdy przybiegną zjeżone, zatrzymują się przed myśliwym na 10-15 m i biegną z powrotem 50-100 m, oznacza to, że ktoś im odebrał zdobycz i proszą o pomocy w jej odzyskaniu. Jeśli myśliwy pójdzie za nimi, to będą szczekać na tego, kto zdobycz odebrał.

Ostatnią ważną cechą chartów środkowoazjatyckich, ktorą warto skonfrontować z chartem rosyjskim, jest to, że tazy bez szkody dla zdrowia gonią za zającem po zmarzniętej ziemi bez śniegu i łatwo go łapią. Chart rosyjski albo nie pobiegnie, albo pokaleczy sobie poduszki. Po wyschniętej ziemii rolnej tazy biegnie 10-12 km, po czym przestaje ze względu na pozdzierane łapy, chart rosyjski po takim gruncie albo nie chce biec w ogóle, albo zatrzymuje się po 100 metrach. Ponadto w porównaniu z borzojem tazy ma silniejszy zgryz, jest bardziej wytrzymały, ale przegrywa w porównaniu w masie i prędkości po linii prostej.
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Postprzez Karol » piÄ…tek, 8 sierpnia 2008, 23:49

Bardzo ciekawy tekst. Przeczytałem z dużym zainteresowaniem.
Avatar użytkownika
Karol
 
Posty: 145
Dołączył(a): piątek, 18 lipca 2008, 11:15
Lokalizacja: Kraków

Re: Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Postprzez tulpar » Å›roda, 5 listopada 2008, 22:34

Fragment artykułu, który pojawił się na łamach dwumiesięcznika ZKWP - PIES.

Tazy, jak pisze wspomniany Słudski, powinien szybko biegać, a jeśli nie może biegać, jest nieprzydatny. Poza tym, że jest szybki, musi być cięty na zwierza ? gdy zacznie pogoń, nie powinien jej przerywać do czasu, aż złapie ofiarę. Kolejną zaletą tazy jest jego skoczność. Jest to ważna cecha w ostatecznej fazie pogoni, kiedy to chart wykonuje kilka błyskawicznych skoków i dopada zwierzynę. Nie można przecenić zwrotności tych psów podczas biegu, gdyż uciekające lisy, czy zające robią ostre zakręty. Bardzo ciekawą cechą tazy jest to, że gdy ofiara ucieknie w zarośla, chart ten wspina się na tylnych łapach, starając się dojrzeć, w którym kierunku ma dalej gonić.

Tazy musi być odważny, nie może się bać. Niedopuszczalna jest sytuacja, że tazy obawia się pochwycić lisa, za którym biegnie, rezygnuje z ataku, gdy ten tylko się obróci w kierunku psa. Za zupełnie normalne należy uznać, że tazy obawia się wilczych suk, bo na te zwierzęta nigdy z tazy nie polowano.

Obrazek

na zdjęciu: Dzalal-Abad Seldzuk, czyli Wicher
autor zdjęcia: Robert Januszewski, Szczecin
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Postprzez Kate » czwartek, 6 listopada 2008, 12:21

Bardzo ciekawy opis.
Kate
 
Posty: 441
Dołączył(a): wtorek, 27 maja 2008, 10:00

Re: Tazy na polowaniu - wiadomości ogólne

Postprzez tulpar » niedziela, 22 lutego 2009, 19:43

http://video.mail.ru/mail/lilumkv/4070/4071.html

http://video.mail.ru/mail/lilumkv/4094/4102.html

Uwaga.: To są filmy spoza Polski, mają jedynie charakter poznawczy. Przypominam, że polowanie z chartami w Polsce jest nielegalne.
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05


Powrót do Tazy

Kto przeglÄ…da forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 3 gości

cron