Południoworosyjski chart stepowy

Moderatorzy: tulpar, tulpar

Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » wtorek, 27 maja 2008, 16:05

Południoworosyjski chart stepowy

Marcin Błaszkowski

U źródeł powstania rasy

Południoworosyjski chart stepowy jest rasą naturalną, która powstała w wyniku wieloletniej selekcji psów w typie charta, występujących na południu Rosji. Psy selekcjonowano wyłącznie pod kątem ich przydatności łowieckiej. Jej powstaniu towarzyszą zatem przesłanki czysto praktyczne, kształtowane oczywiście kontekstem kulturowym i historycznym, który ze względu na swoją wagę w procesie powstawania rasy, wart jest choćby zdawkowego omówienia.
Z rosyjską kynologią powszechnie kojarzony jest chart rosyjski borzoj. Ten efektowny pies, w dużej mierze dzięki swojemu wyglądowi, zdobył serca rosyjskich dworów, gdzie był hodowany stając się bardzo szybko symbolem wytworności, elegancji, ale także luksusu. Używano go do polowań chętnie i często, jednakże jego cechy użytkowe niekoniecznie stanowiły o przeżyciu, czy nawet o dobrobycie jego właścicieli. Jak utrzymują miłośnicy charta stepowego, dworskie borzoje, do czasów rewolucji, były trudno osiągalne dla myśliwego, który nie rekrutował się z elitarnego środowiska, czyli dla takiego, dla którego chart musiał być źródłem, choćby częściowego, utrzymania.
Wobec braku możliwości nabycia chartów dworskich przez prostych myśliwych, zmuszeni byli oni do hodowli chartów ?alternatywnych?. Z dużą dozą prawdopodobieństwa można zakładać, że sporadycznie zdarzały się okazje pokrycia ?wiejskich? suk dworskimi psami, dzięki czemu charty rosyjskie stały się jednym ze źródeł, z którego czerpano materiał genetyczny do hodowli.
Kolejną istotną przyczyną, dla którego charty rosyjskie nie mogły się stać powszechne w polowaniach ?ludowych?, a która stała się impulsem do narodzin nowej rasy, był fakt, że dworskie borzoje nie do końca sprawdzały się w południowej Rosji. Południowy klimat latem okazywał się zbyt gorący; od września, kiedy temperatura opadała i wydawało by się, że psy będą dobrze polować, okazało się, że były przydatne tylko w wybranych dniach, bo gdy padał deszcz, przemoczone borzoje niechętnie biegały i źle polowały. Te kwestie zwróciły uwagę prostych myśliwych na charty krymskie, charty górskie (obie rasy już wymarłe) oraz chartów krótkowłosych, z których także zaczęto korzystać przy skojarzeniach.
Dodatkowym kontekstem historycznym w przedrewolucyjnej południowej Rosji przyczyniającym się do narodzin charta stepowego w okolicach Rostowa, był brak dróg. Dzięki temu na wspomnianych terenach powszechnie hodowano konie, co z kolei w sposób naturalny stwarzało warunki do polowań z chartami wierzchem.
W ten sposób, jak stwierdzono już wcześniej ? naturalnie, powstają podwaliny do pojawienia się nowej rasy. Choć o rasie na ówczesnym etapie mówić nie można, gdyż planowanych hodowli takich, czy innych typów charta intencjonalnie nie zakładano. Nie było prób polowych, wystaw, przeglądów, szkoleń dotyczących hodowli, zatem myśliwi hodowali swoje psy często dość przypadkowo, zakładając jedynie, że szczenięta przedstawiać będą wartością użytkową, nie przyrównując ich eksterieru do żadnego wzorca czy też kanonu urody.

O krok przed narodzinami

W porewolucyjnej Rosji zorganizowano związki myśliwskie, natomiast w okolicach Donu, w latach dwudziestych XX w. powstało stowarzyszenie kynologiczne. Wydawało się, że może się ono stać szansą dla hodowli charta stepowego, jednakże nie miało to miejsca. Członkowie tej kynologicznej organizacji znacznie chętniej zajmowali się innymi rasami psów, a charty traktowali marginalnie.
Pierwsze charty na wystawach zaprezentowano w 1923 r., kiedy to zaczęto organizować wystawy na południu Rosji. Wystawiane charty były oczywiście chartami rosyjskimi borzojami. Miejscowych chartów nie wystawiano, gdyż powszechnie uważano je za kundle, bez względu na to, że w próbach polowych zorganizowanych w 1924 r. pokazały się one z jak najlepszej strony. Imprezy polowe nie wywołały niemal żadnego zainteresowania chartami z południa, zatem na stałe zainteresowanie kynologów przyszło tym psom jeszcze długo poczekać.
Lata dwudzieste nie tylko nie stały się szansą dla chartów stepowych, ale stały się dla nich tragicznym okresem, kiedy mogły w ogóle wyginąć. W 1923 r. wydano przepis nakazujący wybicie chartów z południowych rejonów Rosji, upatrując w nich przyczynę zmniejszania się pogłowia zwierzyny w tych rejonach. Skutkiem tego było masowe uśmiercanie chartów stepowych i chartów krótkowłosych. Po dwóch latach wykonywania postanowienia, okolice Rostowa były praktycznie ?oczyszczone? z chartów, jako że wybito niemal 85-90% pogłowia. Tylko nielicznym psom udało się ocaleć, przypuszczalnie jedynie dzięki nie byle jakim talentom myśliwskim, które pojedynczy myśliwi uznali za wystarczająco cenne, by sprzeciwić się nakazom ?z góry?. I jak się później okazało ? mieli rację, gdyż wkrótce dobrze polujące charty osiągnęły wysokie ceny.
Zainteresowanie rasami chartów wzrosło w latach trzydziestych XX w. Wówczas to naukowo zaczęto podnosić kwestię użytkowości charta, powstają m.in. fundamentalne prace dotyczące charta środkowoazjatyckiego tazy napisane przez A.A. Słudskiego. W tym także nurcie można postrzegać zorganizowanie pierwszych prób polowych dla chartów miejscowych w 1938 r. przez dońskich kynologów. Podczas tych prób oceniano psy i rozdawano nagrody a wydarzeniu towarzyszyły także szkolenia dotyczące dalszej hodowli tych psów. Wydawało by się, że rozpoczęła się planowana hodowla rasy, ale niestety nie zrealizowano planów, bo wkrótce wybuchła II wojna światowa.

Lata zawieruchy

II wojna światowa w okolicach Rostowa skończyła się stosunkowo wcześnie, jednak kraj był jeszcze długo zaangażowany w działania wojenne. Właśnie w tym okresie paradoksalnie lata nieszczęść ludzkich zbiegły się z latami prosperity charciej. Od 1943 r. notuje się wzrost pogłowia chartów w południowych regionach Rosji ? wynika to z faktu, że lata wojenne i powojenne przepełnione głodem i wszelkim niedostatkiem, są także okresem, gdy rosyjskie rodziny są niekompletne: mężczyźni zwerbowani do wojska opuszczali swoje domy, pozostawiając swoje rodziny na dole i niedolę, a raczej na łaskę chartów. Właśnie wtedy zależność człowieka i charta, a ściślej mówiąc przeżycie człowieka, jak za czasów prehistorycznych, uzależnione zostało od zdolności łowczych tych psów.
Polowanie z chartami stało się ogromnie popularne. Było ponadto na tyle proste, że radziły sobie z tym dzieci zastępując swych ojców w dostarczaniu pożywienia rodzinie. Dlatego właśnie chartów było coraz więcej. Potrzeba posiadania takiego psa stała się tak powszechna, że zaczęto je krzyżować z innymi rasami. Niestety w ten sposób na terenie południowej Rosji pojawiło się w latach 1945-1947 mnóstwo mieszańców, co nie wróżyło dobrze czystości rasy.
Gdy powojenna administracja okrzepła, by ograniczyć populację mieszańców, wydano zakaz polowania z psami bez dokumentów. Zaczęto organizować wystawy i przeglądy, a dla psów w typie rasy, powoływano komisje wydające właściwe dokumenty. W skład takiej komisji wchodzili przedstawiciele stowarzyszenia łowieckiego, myśliwi oraz weterynarz lub zootechnik. Projekt wyłaniania czystych rasowo psów zaczął funkcjonować w 1948 r., kiedy to przeprowadzono przeglądy tylko w trzech powiatach, podczas których zakwalifikowano jedynie 9 psów. W 1949 r. kiedy zaostrzono przyznawanie pozwoleń na polowanie i objęto projektem 16 powiatów, zgłoszonych zostało do przeglądu 426 psów, do hodowli nie dopuszczono 177 egzemplarzy. Przedstawione psy dzielono na rasy ? wyróżniono wówczas charty górskie, charty krymskie (co dowodzi, że wówczas jeszcze istniały), tajgany i charty zwisłouche, typu mieszanego, które odpowiadały późniejszemu wzorcowi chartów stepowych. Uznano, że charty górskie i krymskie posiadały najbardziej ekstremalne cechy eksterierowe w porównaniu z wielką masą chartów zwisłouchych z tego rejonu. Ustalono także, że cechy lokalnych chartów były przekazywane potomstwu w sposób dość trwały.
Kynolodzy stwierdzili, że poza rejonem Rostowa, charty tego typu występują na północnym Kaukazie oraz na terenach nadkaspijskich. Uznali, że mają one w sobie krew chartów typu wschodniego i powstały drogą krzyżowania chortaja, tazy, charta górskiego i krymskiego, ale przedstawiają już pewną w miarę wyrównaną grupę, inną od już zbadanych i opisanych.

Tuż przed narodzinami

W latach 1946-50 r. po południowej Rosji podróżował Konstantin Esmont, który zajmował się wyborem koni dla wojska. Nie zasłynął jednak z powodu działalności na tym polu, tylko na polu kynologii, stając się dla chart stepowego ?ojcem rasy?.
Mieszkańcy południowej Rosji trzymali jednego lub dwa psy w celach czysto użytkowych, gdyż bez nich trudno było by im przeżyć. Nie dbali o inne kryteria selekcji. Esmont, jako kynolog bardzo nad tym ubolewał i wkrótce postanowił znaleźć rozwiązanie tego problemu.
Dzięki swoim rozlicznym podróżom zauważył różnorodność typów chartów lokalnych, zapoznał się z chartami krótkowłosymi, krymkami oraz z grupą chartów podobnych do chartów górskich, które znał z okolic Kaukazu.
Wiedzę zdobytą podczas podróży postanowił przełożyć na grunt praktyczny. Pozyskał do współpracy kolejnego kynologa - A.M. Lerche, z którym przeprowadził przeglądy hodowlane i próby polowe dla około 700 psów, część z nich dokumentując fotograficznie. Następnie na podstawie tych doświadczeń napisali projekt wzorca dla chartów krótkowłosych i długowłosych, te ostatnie nazywając chartami stepowymi. Do przeglądów doprowadzano coraz więcej psów, ponieważ obaj kynolodzy lobbowali za tym, by administracyjnie zabroniono polowania z psami bez dokumentów, promując w ten sposób hodowlę psów rasowych.
Na podstawie tego, co opracowali Esmont i Lerche, w 1950 r. Zarząd Główny Związku Myśliwskiego przy Radzie Ministrów Rosyjskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej utworzył komisję specjalistów i wydał instrukcję do pracy nad chartami miejscowymi. Zadecydowano, by przeprowadzić podobne działania w innych regionach, gdzie także wyodrębniono charty krótkowłose, zwisłouche oraz pojedyncze egzemplarze chartów górskich i krymskich, a więc wyniki prac były podobne. Wkrótce, bo już w 1951 r. oba typy chartów otrzymały wzorce, których autorem był Esmont. Charty krótkowłose od tego czasu miały się nazywać chortajami, a długowłose chartami stepowymi.
W latach 1950-52 objęto przeglądem hodowlanym 337 chartów. Od 1950 r. Zarząd Główny Związku Myśliwskiego w Rostowie zaczął przesyłać zainteresowanym listy reproduktorów oraz szczegółowe porady dotyczące kryć. Dzięki temu w Powiecie Salskim szybko otrzymano wyrównane pogłowie psów o utrwalonych cechach roboczych.

Wzorzec?

Jako jedno z najważniejszych kryteriów wyróżniających grupę badanych przez Esmonta chartów były zwisające uszy. Były to jednakże psy niewyrównane, na których wciąż spoczywało piętno ?kundli? i być może z tego powodu przewodniczący Zarządu Głównego Związku Myśliwskiego ? A. I. Kutyriew sugerował, by hodować psy rasowe, typowe, eleganckie i piękne. Esmontowi sugerowano także nazwę chart południoworosyjski, na którą on nie chciał się zgodzić. Sądził, że o ile w nazwie znajdzie się słowo ?rosyjski?, to wówczas zostanie otwarta droga do krzyżowania chartów lokalnych ze słabymi eksterierowo chartami rosyjskimi znajdującymi się w okolicach Tambowa.
Konstantin Esmont w całej grupie badanych chartów, wyróżnił trzy odmiany charta południoworosyjskiego. Pierwsza były to nieduże, lekkie charty na 63-66 cm wysokie w kłębie, o wąskiej, pięknej głowie, z uszami bogato owłosionymi i skąpym owłosieniem na kończynach. Na pierwszy rzut oka bardzo przypominały tazy. Odmiana druga - też niewielkie charty, ordynarnej konstrukcji, bez przedłużonego włosa na tylnej partii kończyn i z sierścią grubszą. To odmiana zbliżona do chortaja. Odmiana trzecia - to psy największe, ordynarne w typie, o dłuższej i gęstszej sierści i skąpo owłosionych uszach, u których było widać wpływ krwi borzoja.
Opracowanie wzorca, dla charta tak użytkowego, jakim miał być chart stepowy, opierało się ściśle na obserwacjach i wynikach prób polowych. I tak dla przykładu Esmont oszacował, że na 201 pomierzonych psów 139 miało kłąb wyżej niż zad. Skorelował to z faktem, że aż 90% zwycięzców prób polowych przedstawiało taką samą zależność. Wypracowany w ten sposób wzorzec został tymczasowo zatwierdzony w 1951 r. przez Zarząd Główny d/s Ochrony Przyrody, Rezerwatów i Gospodarki Łowieckiej. Wzorzec ten, już jako wzorzec charta południoworosyjskiego, w 1963 r. został dopracowany przez Komisję Wszechzwiązkowej Rady Kynologicznej Gławprirody Ministerstwa Rolnictwa ZSRR a następnie, bez zmian, powtórnie zaakceptowany przez tą Radę w 1984 r. i zatwierdzony przez wspomniane ministerstwo. Wzorzec charta południoworosyjskiego/stepowego został, jako funkcjonujący bezzasadnie, wykreślony z obowiązującego wykazu wzorców na ostatnim w historii posiedzeniu Wszechzwiązkowej Rady Kynologicznej w 1992 r. Fakt ten jednak umknął świadomości kynologów rosyjskich, albowiem na skutek powstałego właśnie zamieszania, związanego ze zmianami natury politycznej i społecznej, decyzja rady nie została opublikowana. A dzięki temu, że decyzja nie została opublikowana, wzorzec funkcjonuje dalej, co więcej rasa jest według niego oceniana na wystawach. To udowadnia z kolei, że decyzja o wykreśleniu rasy i uznaniu jej za wymarłą była przedwczesna.

Na wybojach

Szczyt zainteresowania chartami południoworosyjskimi przypada na lata 60-te XX wieku, kiedy to Esmont prowadził intensywną działalność na polu hodowli. Wtedy też psy te pojawiały się na próbach polowych a na ringach wystawowych były oceniane zgodnie z istniejącym standardem.
Jednakże droga do powstania jednolitej rasy okazała się bardzo wyboista. Pogłowie wciąż było bardzo niewyrównane, zarówno fenotypowo, jak i genotypowo. Baza hodowlana był bardzo wąska a i u hodujący nie zawsze prezentowali na tyle wysoką kulturę kynologiczną, by poprowadzić zabiegi Esmonta.
Zjawił się też silny konkurent dla chartów stepowych ? chart rosyjski borzoj. Część kynologów rosyjskich, którzy byli zwolennikami charta rosyjskiego, postanowiła wspierać hodowlę i introdukcję borzojów w okolice, z których pochodzi chart stepowy, zwalczając ?stepniaki?. Ze znanych już nam powodów, nie zawsze kończyło się to dobrze dla borzojów, a myśliwi stawali się przedmiotem ataków, gdyż oskarżano ich, że źle odchowują psy i że to jest powodem ich marnej pracy.
I dzisiaj południoworosyjski chart stepowy, jako rasa, wzbudza kontrowersje. Sędzia Siergiej Matwiejew, zajmujący się szeroko pojętą tematyką chartów, autor wielu publikacji dotyczących tej grupy ras, kwestionuje status charta stepowego jako rasy. Uważa, że mimo wysiłków Esmonta, jednolita rasa de facto nie powstała, a z czasem zwisłouche charty w ogóle zanikły. Według niego są to psy tak dalece od siebie różne eksterierowo i genetycznie, że trudno było mówić o rasie. Łączyło je tylko to, że mają oklapnięte uszy. Poza tym argumentuje, że były to psy zawsze nieliczne.
Paradoksalnie publikacje Matwiejewa przysłużyły się rasie, konsolidując środowisko miłośników chartów stepowych. Odpowiedzią na krytyczny artykuł Matwiejewa był artykuł napisany przez grupę sędziów i hodowców (Fedorenko, Orłowa, Wasiliew, Łyczagin, Żambekowa, Ugłow, Dudenkow), w którym zbijają argumentację Matwiejewa prezentując charta stepowego jako współcześnie istniejącą rasę. Na poparcie swoich teorii autorzy artykułu prezentują fotografie wyraźnie jednorodnej eksterierowo grupy psów, eleganckich, harmonijnie zbudowanych, zadbanych. Autorzy składają przy okazji wyrazy szacunku ludziom, którzy w okresie ?czerwonego terroru? ratowali swoje charty od unicestwienia. Dzięki nim rasa przetrwała - i, jak widać, ma zażartych i fachowych wielbicieli oraz hodowców.
W epoce internetu nie można nie wspomnieć, że ostatnio chart stepowy zamieszkał także w rzeczywistości wirtualnej, dzięki czemu może już dotrzeć do potencjalnie zainteresowanych rasą w najdalszych końcach globu. Powstały pierwsze witryny internetowe poświęcone tej rasie, a także od czasu do czasu na różnego rodzajach portalach oferowane są szczenięta tej rasy.

Charty stepowe dzisiaj

Należy podkreślić, że do dzisiaj południoworosyjski chart stepowy jest rasą, która ma przede wszystkim zastosowanie myśliwskie, znaczenie wystawowe jest marginalne. Psy z okolic Stawropola, Rostowa i Wołgogradu do dzisiaj są wykorzystywane przez myśliwych do polowania, jako że w Rosji polowanie z chartami wciąż nie zostało zabronione.
Pogłowie tych chartów, w latach sześćdziesiątych XX w., Esmont oceniał na kilka tysięcy, ale dawniej polowanie z chartami odbywało się w ramach kołchozów i było wspierane przez państwo. Dzisiaj pogłowie chartów jest dużo mniejsze, gdyż są one trzymane przez osoby prywatne, co w sposób naturalny zmniejszyło ich liczbę, ponieważ prawie nikt nie trzyma więcej niż dwa lub trzy psy. Ponadto od czasów Esmonta myśliwi skonfrontowali charty stepowe z greyhoundami, chortajami oraz mieszankami tych ras i wielu z nich opowiedziało się za tymi ostatnimi. Jedną z przyczyn miało, być to, że ?stepniaki? po zgubieniu ofiary, nie podejmują jej kolejny raz. Mają też być dużo bardziej niezależne od chartów rosyjskich, co od właścicieli wymaga wielkiego taktu w postępowaniu z nimi.
Poza pogłowiem chartów, zmienił się także sam sposób polowanie z nimi. Teraz nie poluje się konno, ale pieszo. To jednak nie zmienia faktu, że chart stepowy nadal musi być cięty wobec zwierza, musi być wytrzymały w biegu, ponieważ często rozpoczyna pogoń za zwierzyną, która rusza do ucieczki w odległości 300-400 metrów od psa. Chart musi dogonić zwierzę i pojmać je. Musi mieć zdolność aportowania, o ile jest to małe zwierzę lub zdolność głoszenia ? w przypadku dużej ofiary. Powinien pozostać przy zdobyczy aż do przybycia właściciela. Około 40% chartów tej rasy potrafi głosić choć pojedyncze egzemplarze po zabiciu ofiary tracą zainteresowanie nią.
W rejonach Rostowa poluje się chartami stepowymi przede wszystkim na lisy oraz na zające. Psy te przystosowały się do polowania nie tylko na stepach, ale także w zaroślach, małych lasach, polach kukurydzy itp.; co ważne - nie ulegają skaleczeniom. Psy te mogą także biec kilka kilometrów po zamarzniętych polach, dzięki czemu zyskały sławę psów o ?żelaznych łapach?. Właśnie ich łapy stały się przyczyną, dla której myśliwi całkowicie nie chcieli zarzucić chartów stepowych na korzyść innych ras.
Na wystawach w Rosji charty stepowe pojawiają się niezbyt często. Wciąż są sędziowane na podstawie wzorca z lat sześćdziesiątych XX w. Kilka egzemplarzy pojawiło się na wystawie w Tambowie w 2006 r.(południowa Rosja), gdzie sędziowała je L. Ponomariewa. W tym samym roku kilka psów tej rasy brało udział w próbach polowych w okolicach Moskwy. Na X Wszechrosyjskiej Wystawie Psów Ras Myśliwskich w Twierze w 2007 r., która była wydarzeniem niemal świątecznym, wystawiono jednego psa i cztery suki w tej rasie.
Rodowodowa hodowla chartów stepowych jest nowym wydarzeniem w ramach rosyjskiej kynologii. Ilość psów z pełnym rodowodem sięga kilkudziesięciu psów, jednakże miłośnicy rasy kupują od myśliwych egzemplarze o nieznanym pochodzeniu rejestrując psy i używając je w hodowli. Mimo otaczającej rasę aury sceptycyzmu, zainteresowanie rasą powoli wzrasta, pojawiają się mioty, a szczenięta są sprzedawane z dokumentami Rosyjskiej Federacji Kynologicznej w ręce wystawców lub jako psy do towarzystwa. Warto dodać, że Krajowy Klub Chortaja ?gościnnie? wspomaga charta stepowego prowadząc wystandaryzowane księgi rodowodowe i udostępniając dane osobom zainteresowanym hodowlą. Umieszcza je także na swoich stronach internetowych.

Południoworosyjski chart stepowy w Polsce

Zagadnienie południoworosyjskiego charta stepowego z perspektywy polskiego kynologa wydaje się tak marginalne, że niemal nie warte rozważania. Jednakże przy nieco bliższym poznaniu tematu i otwartym podejściu, okazuje się, że jest to rasa, którą polski hodowca i miłośnicy chartów polskich powinni znać nieco bliżej.
Chart polski jest rasą, która mimo uznania przez FCI, wymaga jeszcze wielu lat pracy nad stabilizacją jej materiału genetycznego oraz nad tym, by wyhodować kolejne niespokrewnione linie. Warto też przypomnieć, że rasa ta jest częściowo rekonstruowana w oparciu o charty krótkowłose w typie charta polskiego, które zostały zakupione na wschód od Polski.
Wracając jednak do tematu ?stepniaków? zdradźmy, że kynolodzy rosyjscy zauważyli, iż w miotach chartów krótkowłosych, które on nazywają chortaja (lub chortaj) rodzą się czasami szczenięta z przedłużonym włosem. Zauważyli także, że czasem zdarza się odwrotnie ? tzn. w miocie ze skojarzenia dwóch chartów stepowych (a więc długowłosych) rodzą się szczenięta o włosie krótkim. Zagadnienie jest ciekawe dlatego, że w przypadku, gdyby te doniesienia okazały się prawdziwie, należało by zmienić punkt widzenia na sposób dziedziczenia włosa długiego. Ponadto kwestia jest istotna dla kręgu miłośników charta polskiego, ponieważ w miotach tej rasy także rodzą się szczenięta długowłose. Być może jest to dziedzictwo genomu chortajów użytych do rekonstrukcji charta polskiego?
Temat jest istotny, ponieważ ostatnimi laty toczy się w środowisku miłośników naszej narodowej charciej rasy dyskusja o uznaniu wariantu długowłosego. Argumenty, które są podawane, to fakt naturalnego pojawiania się takich szczeniąt w wielu miotach, podobnie jak dzieje się to u chartów perskich saluki. Jednakże charty długowłose urodzone w miotach chartów polskich, po odchowaniu, charakteryzują się jednak w wielu przypadkach odmienną anatomią, nie wspominając o odmiennej strukturze i rozmieszczeniu włosa.
Poznając historię południoworosyjskiego charta stepowego oraz zdając sobie sprawę z tego, że w jego habitacie nakładanie się ras i typów jest rzeczą wpisaną w jego początki, należy podchodzić do kwestii charta polskiego długowłosego z dużą dozą ostrożności.
Część szczeniąt długowłosych w hodowlach charta polskiego, przynajmniej w zakresie szaty, przypomina do złudzenia psy opisywane przez Esmonta, przypomina także te, które wystawiane są na wystawach rosyjskich jako południoworosyjskie charty stepowe. Dlatego też mimo, że w Polsce rodowodowe charty stepowe nie są ani zarejestrowane w Związku Kynologicznym, ani, póki co, nie są wystawiane, funkcjonują jako zagadnienie hodowlane, którego rozwiązanie jest istotne dla polskich miłośników chartów.

Źródła.:

Materiały opracowane przez Konstantina Esmonta, opublikowane na witrynie internetowej http://www.stepnaya.newmail.ru, a wśród nich:
Projekty wzorców chartów w typie charta wisłouchego oraz chortaja.
Tymaczasowy wzorzec charta zwisłouchego (projekt)

Ponadto:
Matwiejew S., Jużnorusskaja borzaja Iluzji ili riealnost? , Ochotniczji sobaki, 1999
Fiedorienko J., Orłowa M., Wasiliew J., Łychagin A., Żambiekowa N., Ugłow O., Dudienkow M., Jużnorusskaja borzaja ? Riealnost?!, Ochotniczji sobaki, 2000
Szyposz J., Chart stepowy - inaczej południoworosyjski [inedit]
Szereszewskij E. I., Borzyje ochota s nimi, Moskwa, 1963
Kazanskij W., Ochota borzoj, Moskwa, 1957
Sabaniejew L.P., Sobaki ochotniczji... borzyje i gonczije, Moskwa, 1987

[Artykuł opublikowany na łamach dwumiesięcznika Związku Kynologicznego w Polsce - PIES]
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » wtorek, 27 maja 2008, 16:08

Chart południoworosyjski (stepowy)

Wzorzec

(Tłumaczenie tekstu zawartego w pracy: K.A. Markanov, Ohotnitshi sobaki, Tashkent ? Mehnat 1990 )

Chart południoworosyjski jest miejscową rasą psów stepowych rejonów południa RFSRR. Rasa wywodzi się od wschodnich chartów zwisłouchych ? turkmeńskich, kirgiskich częściowo chortajów . Dla tej grupy rasowej wzorzec przyjęto w r. 1951.

Podstawowe cechy rasy. Pies więcej niż średnich rozmiarów, o mocnym - suchym typie budowy. Wysokość w kłębie u psów ? 62-70 cm, u suk 3 cm mniej. Wysokość w partii krzyżowej zarówno u psów, jak i u suk może być równa lub o 1-2 cm mniejsza, niż w kłębie. Współczynnik wydłużenia u psów ok. 102, u suk do 104. Typ zachowania się zrównoważony, ruchliwy. Reakcja wzrokowa dobrze rozwinięta. Typowy sposób poruszania się do momentu poderwania zwierzyny ? drobny kłus, nawet stęp, przy pościgu za zwierzyną ? cwał.

Umaszczenie białe, czarne, czerwone, płowe wszystkich odcieni, jednolite lub łaciate, pręgowane. Dopuszczalne nakrapianie w odcieniu umaszczenia. Możliwe przyciemnienie na kufie, uszach, czerń na niższych partiach kończyn. Przy każdym umaszczeniu możliwe są podpalania w odcieniu czerwonawym lub szarawym.

Struktura szaty. Włos okrywowy prosty, cokolwiek szorstki, długości od 2,5 cm latem do 4,5 cm zimą, pokrywa cały korpus, na głowie i przednich stronach kończyn nieco krótszy. Na uszach i spodzie ogona wydłużony, a na tylnej stronie ud tworzy niewielkie frędzle. Na łapach między palcami przebija się [sterczy] szorstki włos, tworzący krótką szczotkę. Podszerstek zimą gęsty.

Skóra spoista, cienka, elastyczna, bez spulchnionej łącznej tkanki podskórnej i fałd.
Muskulatura sucha, bardzo dobrze rozwinięta, zwłaszcza na udach.
Kościec mocny.

Głowa i szyja. Głowa sucha, widziana z góry klinowata, wydłużona, z umiarkowanie szeroką mózgoczaszką. Grzebień czaszkowy nie wystający. Guz potyliczny umiarkowanie zaznaczony. Stop płynny, słabo zaznaczony. Kufa zaostrzona, spłaszczona bocznie, linia nosa prosta lub z dopuszczalnym niewielkim garbikiem. Lusterko nosa czarne, ale przy ogólnie jasnym umaszczeniu dopuszczalne kawowe. Wargi cienkie, przylegające szczelnie, bez obwisania, do szczęk. Uszy średnich rozmiarów, obwisłe, nieco odstające na chrząstce. Osadzone nad poziomem oka lub na poziomie oka. Trójkątne, ale z tępo zaokrąglonymi końcami. Oczy duże, owalne, lekko wypukłe, o skośnym rozcięciu powiek, ciemno piwne lub piwne, otoczone ciemnymi powiekami przy każdym umaszczeniu. Zęby dobrze rozwinięte, białe, zamknięte w zgryzie nożycowym. Szyja sucha, wysoko osadzona, lekko wygięta, krągło spłaszczona z boków, długa.

Tułów. Pierś owalna w przekroju, stosunkowo szeroka i umiarkowanie głęboka, sięgająca prawie do poziomu łokci. Grzbiet szeroki, umięśniony, z dobrze zaznaczonym kłębem, niemal prosty, nieco wysklepiony. Lędźwie krótkie, wysklepione, umięśnione. Zad szeroki, spadzisty, odległość między guzami biodrowymi około 7 cm. Brzuch podkasany, słabizny podciągnięte.

Kończyny. Kończyny przednie długie, widziane z przodu ? proste i równoległe. Przedramię w przekroju owalne. Kąt łopatkowo ? ramienny 100-1100, śródręcze wydłużone, lekko pochyłe. Kończyny tylne suche, kościste i umięśnione, o długich dźwigniach , dobrze zaznaczonym kątowaniu, widziane z tyłu ? proste i równoległe. Szeroko ustawione i w swobodnej postawie odstawione do tyłu tak, że śródstopie stoi prawie pionowo. Łapy zwarte, owalne, z dokładnie przylegającymi palcami.

Ogon długi, szablasty, ale zwykle z końcem zagiętym w pierścień. Spokojne psy opuszczają ogon, a w ruchu i pobudzone trzymają go nieco powyżej linii grzbietu. W galopie swobodnie wygięty, często rozprostowany.

tłumaczenie z j. rosyjskiego - Jadwiga Szyposz, Kraków
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » wtorek, 27 maja 2008, 16:10

Zdjęcia dzięki uprzejmości Eleny Fedorenko, Rosja.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » wtorek, 27 maja 2008, 16:11

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez kuba94 » środa, 28 maja 2008, 15:34

Marcin jestem pełen podziwu dla twojego zainteresowania i wiedzy o mało znanych chartach i przybliżaniu nam tych ras.
Piękne są te charty
kuba94
 
Posty: 100
Dołączył(a): niedziela, 25 maja 2008, 17:16
Lokalizacja: Lublin

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez Miuti » piątek, 6 czerwca 2008, 12:49

A może chart stepowy - to moja przyszłosć?
Avatar użytkownika
Miuti
 
Posty: 810
Dołączył(a): czwartek, 21 lutego 2008, 11:52
Lokalizacja: Kraków

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » środa, 17 grudnia 2008, 00:13

Kolejne zamieszanie wokół chartów stepowych:

http://vaskes.net/stepnaya/stepnaya_help.htm
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez tulpar » środa, 17 grudnia 2008, 10:18

Nie bardzo mam czas.... :(
W wielkim skrócie - chodzi o to, że towarzystwo od chartów rosyjskich borzoi postanowiło poujeżdżać na chartach stepowych. Stepniaki mają wielu wrogów w środowisku kynologów rosyjskich.
Avatar użytkownika
tulpar
Administrator
 
Posty: 2584
Dołączył(a): sobota, 9 lutego 2008, 21:05

Re: Południoworosyjski chart stepowy

Postprzez rutelek3 » środa, 17 grudnia 2008, 19:02

jak zwykle, atakuje się to, co mało znane.
rutelek3
 
Posty: 179
Dołączył(a): wtorek, 3 czerwca 2008, 18:47


Następna strona

Powrót do Inne

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 10 gości

cron