PRA Postępujący zanik siatkówki

[AgnieszkaZ]

ale super

[sigryda]

.
I jeszcze kilka slow na temat PRA i sytuacji Charta Polskiego jako rasy, w ktorej ta choroba wystapila.

PRA jest to grupa chorob ktore powoduja powolna degeneracje siatkowki w oku. Rezultatem jest slabnacy wzrok i slepota. Ponad 100 ras psow bylo zdiagnozowanych z kierunku PRA, jednak tylko ok.40 z nich ma specyficzne testy genetyczne do rozpoznania psow chorych na PRA i nosicieli.
Co to oznacza? - kazda rasa moze miec swoj wlasny wariant PRA.

Najczesciej wystepujace jest prcdPRA (stwierdzone u cocker spanieli, pudli, chinskich grzywaczy i wielu innych ras). Inne rodzaje to: rcd1PRA u seterow irlandzkich, rcd1aPRA u sloughi, rcd2PRA u owczarkow szkockich collie, rcd3PRA u cardigan welsh corgi, dominujacePRA u bullmastifow i mastifow angielskich, typ A-PRA u miniaturowych sznaucerow, XL-PRA u samojedow i huski.

Najbardziej popularnym modelem dziedziczenia tej choroby jest dziedziczenie autosomalne recesywne (tak dziedziczy sie prcdPRA i rcdPRA), dwie rasy maja dominujacy model dziedziczenia (mastify i bullmastify). Jednak oprocz tych dwoch szablonow kilka ras dziedziczy PRA w inny sposob. Miniaturowe sznaucery dziedzicza PRA czesciowo dominujaco, ale calosc dziedziczenia nie jest do konca poznana. Finskie Laphundy maja takze bardziej skomplikowana sytuacje i tylko czesciowo rozpoznany model dziedziczenia (glownie prcdPRA, ale nadal wystepuja psy 'czyste' po tescie, ktore pozniej zachorowaly). Rasy takie jak samojed i huski maja inny specyficzny dla nich typ dziedziczenia PRA - ich PRA laczy sie scisle z chromosomem X.

Jak wiele innych typow dziedziczenia PRA mozemy znalezc u psow? - nie wiemy w tym momencie, nadal wiele ras nie ma specyficznych testow dla nich opracowanych. Taka rasa jest tez Chart Polski.

Wiecej informacji o PRA i testach znajdziecie na stronie internetowej Optigenu:
http://www.optigen.com/opt9_test.html

O modelu dziedziczenia PRA u CP bedzie mozna mowic dopiero po przeprowadzeniu genetycznych badan na PRA dla tej rasy. Moim zdaniem w chwili obecnej jest duzo za wczesnie na to.


Charty Polskie z potwierdzonym PRA:

Guldynka Habakus - wczesna forma, chora jako 2letnia, ciezkie stadium- 60% rozwoj choroby,

Gizmo Habakus - wczesna forma, chory jako 2letni, ciezkie stadium- 70% rozwoj choroby,

Branka Ferrero - ? forma, chora jako 6letnia, ciezkie stadium- ? % rozwoj choroby,

Boruta Arcturus - pozna forma, chory jako 7,5letni, umiarkowane stadium- 10-20% rozwoj choroby,


Jesli spojrzycie na te informacje powyzej - nie jest jasne dlaczego niektore CP rozwijaja PRA tak wczesnie i tak szybko u nich nastepuje proces chorobowy? a inne z kolei PRA maja stwierdzane w tak poznym wieku i z tak malym zaawansowaniem choroby? To jest moim zdaniem wielce zastanawiajace pytanie. W tym drugim przypadku - gdy rozwoj PRA u CP nastepuje w poznej formie -jest ona nie do rozpoznania dla wlasciciela bez specjalistycznego badania okulistycznego. Pies nie wykazuje zadnych objawow, zachowuje sie absolutnie normalnie i nie ma symptomow jakiejkolwiek utraty wzroku - a nawet jesli, to mozna myslec iz jest to naturalny proces starzenia sie.
Dlatego tylko badania specjalistyczne dadza odpowiedz czy nasz pies jest zdrowy i nie rozwija PRA!

Kilka lat temu zanotowalam informacje z niemiec ze Bakarat Ferrero mial wypadek na torze wyscigowym, w wyniku czego doszlo do badan i na tychze stwierdzono u niego problemy ze wzrokiem (PRA?). To nie jest potwierdzona informacja, jednak bardzo chialabym wiedziec czy jest to prawda czy nie. Jesli ktokolwiek zna szczegoly, a szczegolnie ma wyniki badan okulistycznych tego samca, prosilabym o informacje. Bede bardzo wdzieczna. Wiem takze, ze ten pies juz nie zyje i nie ma mozliwosci zrobienia ponownego badania.

Kilka slow na koniec -
Jestem bardzo szczesliwa, slyszac ze w 2009r. na dorocznej Klubowej Wystawie - Klub Charta Polskiego planuje rozpoczac specjalistyczne badania weterynaryjne w zakresie PRA i Chorob Serca dla CP.
Jest to swietna wiadomosc! i mam nadzieje, ze wszyscy hodowcy i wlasciciele dolacza do tych niezbednych dla naszej rasy badan. Mam na mysli wszystkich hodowcow - i tych w Polsce i tych w innych krajach. Wszyscy powinni zrozumiec, ze problem PRA i Chorob Serca w rasie CP to nie jest problem jednej hodowli czy jednego wlasciciela. Ten problem dotyka kazdego w rasie - KAZDEGO wlasciciela i KAZDEGO hodowce, glownie dlatego z pula genetyczna CP jest bardzo uboga, wspolczynnik COI obecnie jest na poziomie powyzej 11% i jesli spojrzymy kilka pokolen wstecz latwo zauwazyc ze wszystkie nasze CP sa jedna wielka rodzina.

Mam nadzieje, ze prywatne urazy i animozje beda odsuniete na bok w tej krytycznej dla Charta Polskiego sytuacji. W innym przypadku za nastepne 10-15 lat CP moga po prostu juz nie istniec.
Bez generalnych badan weterynaryjnych w zakresie PRA i Chorob Serca wszystkich psow w rasie i w kazdym kraju w ktorym hoduje sie CP, moim zdaniem Chart Polski nie ma szans na przetrwanie.

Mam takze nadzieje, ze zdrowie naszych chartow jest rzeczywiscie wazna rzecza dla kazdego z nas i ze kazdy hodowca/wlasciciel bedzie chcial wspoldzialac w tym ratujacym zdrowie Chartow Polskich projekcie.


I jeszcze dla podtrzymania na duchu przypomne to co napisal kiedys Tulpar.
Rasa Sloughi tez miala kilka lat temu problem z PRA. Rasa rownie rzadka jak CP i tez z charciej grupy. Wykryto PRA w badaniach okulistycznych u bodajze 5 sloughi, wszystkich przebadano ponad 250 psow tej rasy. Tylez wyslano probek z krwia do niemieckiego instytutu badawczego w Bochum/Niemcy i po okolo roku pracy naukowcow - sloughi mialy juz opracowane testy genetyczne na dziedziczenie PRA w tej rasie i opanowana sytuacje w zakresie tej dziedzicznej choroby!

Tak wiec tylko w gromadzie sila, bez ogolnego pospolitego ruszenia i rzetelnosci ze strony zarowno hodowcow jak i wlascicieli niewielkie sa szanse na rozwiazanie naszego problemu.

[sigryda]

Co w takiej sytuacji mozemy zrobic? Od czego zaczac?

1. Po pierwsze - przebadac jak najwieksza ilosc Chartow Polskich, by wychwycic psy chore i moc wyslac ich krew do badan nad PRA. Bez tych psow wszelakie dzialania nie maja sensu. To wlasnie dzieki tym chorym psom cala rasa ma szanse na wykrycie wadliwego genu i testy, ktore zabezpiecza nastepne pokolenia CP.
Tak wiec nie czas jest wytykac palcami hodowcow i wlascicieli, ktorzy zbadali swoje charty i okazalo sie, ze sa chore. Wrecz przeciwnie. To wlasnie dzieki tym ludziom i tym chorym psom -Chart Polski jako rasa ma szanse na przyszlosc bez PRA.
Oczywiscie ukrywanie wynikow tych badan pod poduszka nikomu sie nie przysluzy ani nie pomoze, takie wyniki schowane do szuflady sa bezwartosciowe dla rasy i jej rozwoju.
Strona Miedzynarodowa CP gdzie mozna przesylac wyniki badan: http://www.geocities.com/chart.polski/
I do Marty Koscianskiej, ktora jako sekretarz Klubu Charta Polskiego zaproponowala zbieranie i publikacje na stronie polskojezycznej.

2. Po drugie - dopoki nie bedzie opracowanego testu na nosicielstwo PRA, badac psy hodowlane przed kazdym kryciem. Zarowno suke jak i reproduktora.
W przypadku gdy reproduktor kryje wiecej niz raz na rok, wtedy badanie coroczne pokrywa wiecej niz jedno krycie.
Jesli suka czy reproduktor beda uzyte w hodowli w pozniejszym wieku, pierwsze badania wykonac miedzy 2 a 3 rokiem zycia.
Jesli ktos jest wlascicielem i nie zamierza swojego CP uzyc w hodowli, ale mimo wszystko chce przebadac wlasnego psa - najlepszym wyjsciem jest badanie dwukrotne w ciagu zycia: pierwsze w wieku 2,5-3 lata, drugie w wieku 6-7 lat (ze wzgledu na rozwoj formy poznej PRA). Chyba, ze wczesniej jakies symptomy sie ukaza.

Wg mnie taka wersja badan profilaktycznych jest jak najbardziej realistyczna i zabezpiecza rase i nowe szczenieta w stopniu adekwatnym do sytuacji i mozliwosci jakie mamy. Jednoczesnie nie obciaza wlascicieli/hodowcow nadmiernymi wydatkami i wyjazdami, co jesli sie mieszka niezbyt blisko W-wy moze byc problemem w przypadku corocznych badan i/lub wiekszej ilosci psow.

Moja propozycja schematu badan profilaktycznych dla Chartow Polskich odnosi sie zarowno do badan na PRA jak i badan Serca. Z moich obserwacji na przestrzeni ostatnich 6 lat Choroby Serca sa takze powaznym problemem w rasie, moze nawet powazniejszym niz PRA.

Na koniec dodam, ze jesli kupie mojego kolejnego Charta Polskiego, to tylko po przebadanych w kierunku oczu i serca rodzicach. Bede tez brala pod uwage dziadkow i ich wyniki badan - jesli takie beda mozliwe do wykonania.

Pozdrawiam

[ARCTURUS]

Czy moge to przekopiowac na drugie forum charcie ?

[tulpar]

Nie. Znalazła się piąta kolumna.

[ARCTURUS]

To mozna dac linka jak ktos bedzie chcial przeczytac to bedzie musial sie zarejstrowac

[tulpar]

Na nasze forum nie trzeba się rejestrować, żeby je poprzeglądać. To, co piszemy nie jest niczym, czego trzeba się wstydzić.

Daj może link, a jeśli go administratorzy wykasują, to napisz skąd skopiowane i daj tekst, jeśli sigryda się zgodzi.

Jakkolwiek ten post potraktuj z mojej strony, jako przyjacielskie szturchnięcie i w ogóle się tym nie przejmuj.

[Bogarka]

Nie. Znalazła się piąta kolumna.

Przepraszam, ale ja tego nie rozumiem

[tulpar]

Zażartowałem z tego, że Blanka chce przenosić dyskusję na inne forum, choć mi oczywiście zależy, żeby się odbywała tutaj.

Jednakże najważniejsze jest to, żeby się w ogóle odbywała. Forum można założyć choćby dziesięć, a chart polski jest jedną, konkretną rasą.

[aura]

Pytanie do sigryda:
Zakładam -
że Zet nie ma objawów PRA i tak sobie żyjemy w takiej błogiej świadomości, mija 10 rok życia ja budzę się i postanawiam go zbadać u okulisty i okazuje się że Zet ma PRA stadium łagodne i dalej sobie żyjemy w sprawdzonej swiadomości i tak do zejscia Zeta.
Zakładam -
Zet żyje sobie i w wieku 7 lat zrobiłam badania , Zet ma PRA , żyjemy sobie I NA 100% zET MUSI OŚLEPNĄĆ ?

Chodzi mi o to czy zawsze PRA musi zakończyć się ślepotą ?Czy jeśli u Zeta (w listopadzie skończył 7 lat ) będzie PRA a ja wiem że on na dzień dzisiejsz swietnie widzi (moje skromne zdanie)a on będzie miał np łagodną formę PRA i dlatego ja myślę że on świetnie widzi ,czy jest możliwość że na takim etapie PRA Zet zakończy żywot ?Czy w każdym przypadku musi ta choroba rozwinąć sie do osiągnicia slepoty ?
Nie wiem czy rozumiesz o co mi chodz